Welkom bij het #SFYNkijkje! De blog waarin alle ins en outs van de SFYN Academie 2025 langskomen. Een uniek kijkje in het dagboek van een deelnemer: met welke blik bekijkt hij/zij/die de Academie? Welke vragen werden er beantwoord en welke bleven er juist hangen? Wat werd er verteld, waar gingen we op bezoek, en nog belangrijker, wat werd er gegeten?! Hier lees je het SFYNkijkje van deelnemer Sanne.

Is je interesse gewekt voor de volgende editie van de Academie? Laat je gegevens achter op dit formulier, dan sturen we je een berichtje wanneer de aanmeldingen weer openen. Veel leesplezier!

‍

TOT IN DE BODEM

Groenlo, Lievelde en Enschede, 7 en 8 maart 2024

Tekst: Sanne van 't Net

Beeld: Peter de Klerk

‍

"Vrijdag ben ik er niet, ik bezoek dan een van de grootste varkensslachterijen van Nederland." De reactie? Een ongemakkelijk 😲 gezicht. Begrijpelijk. Ik eet al zeven jaar plantaardig, dus waarom zou ik vrijwillig naar zo’n plek gaan? Het was het SFYN-themaweekend Tot in de bodem, en dit was precies waarom ik me had aangemeld bij SFYN: ik wilde mijn bubbel verlaten en andere perspectieven beter begrijpen, want de werkelijkheid kent meer lagen en nuances.

Als marketeer en projectmanager voor organisaties die duurzame impact maken met eten, kom ik veel in contact met mensen die hetzelfde denken als ik. Maar om écht impact te maken, is het essentieel om andere perspectieven te begrijpen. Dus: op naar VION in Groenlo. Daar kregen we een rondleiding en zagen we hoe dieren veranderen in producten. Waar vlees in de supermarkt of op een menukaart voor mij altijd dode dieren zijn, moest ik nu een knop omzetten. Hier was vlees simpelweg een voedselproduct.

‍

Van vlees in een badkuip bij opa tot een efficiënte fabriek

Als kleindochter van een slager herkende ik veel, maar het contrast was groot. Mijn opa en oma hadden ook na hun pensioen nog een klein slagerijtje aan huis. Als klein meisje zag ik daar soms hoe er in een ijzeren badkuip een dood dier lag, dat opa vervolgens slachtte en oma later in de oven bereide. Hier bij VION? Grote efficiëntie, hygiëne en snelheid. Varkens die in stallen stonden, ons aankeken en daarna hun einde tegemoet gingen—of ze nu een één-ster Beter Leven-keurmerk hadden of gangbaar waren, ze werden allemaal op dezelfde manier geslacht.

Een paar uur later eindigden de varkens allemaal in een plastic bakje met een label erop: als schnitzel, gehakt of een ander product, klaar voor de supermarkt. Van levend wezen met emoties en gevoel naar een voedselproduct. Deze ervaring raakte me en bevestigde waarom ik me inzet voor duurzame verandering, bewustwording en gedragsverandering. Tegelijkertijd werd ik me bewust van de verantwoordelijkheid die gepaard gaat met voedselproductie op deze schaal, wat de complexiteit van het voedselsysteem zichtbaar maakte.

Na een autorit vol emoties en gesprekken bezochten we de biodynamische boerderij van de familie Arink. Dat was een heel ander beeld: varkens die vrolijk rondstuiterden in de modder. Hier leerden we over de lagen van de bodem, maar ook over hoe lastig het kan zijn om aansluiting te vinden als je als boer op een andere manier werkt dan de rest van de omgeving, en je daarover uitspreekt.

‍

Kijkje door verschillende brillen

Die dag bekeek ik alles met verschillende brillen: de vegan, de kleindochter van de slager, de foodie, de enthousiaste ondernemer, de horeca-gek en de marketeer. Zoals bij boerin Suzanne Ruesink, die tijdens corona een horecazaak begon – een ondernemende durfal! Ze vertelde hoe boeren in haar omgeving vaak gefrustreerd zijn, omdat ze in hun eigen bubbel leven. En dat is ook logisch. Als je hoort wat er uit Den Haag komt, dan gaat het vooral over 'minder' en 'anders'. Maar Suzanne zei ook: "Laat deze boeren maar eens bij mij in het restaurant praten met de gasten. Dan wordt duidelijk dat wat we allemaal willen, verrassend veel overeenkomt."

We eindigden de dag bij chef Nel Schellekens, die droomt van nul verspilling, lokaal eten en het principe van 'van kop tot kont'. Ook zij liet de nuance zien. Koffie en chocolade? Wie kan daar nu zonder? Maar het groeit niet in de buurt, en ook zij maakte daar graag een uitzondering voor.

‍

Dag twee: changemakers & plantaardige pioniers

Na een avond vol gesprekken, heerlijk eten en veel gelach (Nel is echt een entertainer!) en een nachtje slapen, startten we dag twee. De eerste dag stond in het teken van dieren, vandaag draaide het om planten. Inspirerende sprekers deelden hun visie, zoals Daan Aveskamp, die met Plant FWD mensen uit de alternatieve eiwitwereld samenbrengt. Bart en Tom Grobben (De Nieuwe Melkboer) vertelden hun verhaal: afkomstig uit generaties van melkproducerende boeren, maar nu pioniers in plantaardige yoghurt van Nederlandse bodem. Hun lef en innovatie werkten aanstekelijk. En dan was er nog Imke de Boer, hoogleraar, die schetste hoe een efficiënter systeem voor vleesproductie minder schadelijk kan zijn voor de planeet. Realistisch en hoopvol.

We sloten de dag af met een tempeh-workshop van ook-oud-SFYN'er (goh, wat zijn die SFYN'ers toch ondernemend!) Sebastiaan van Lunteren van Boonzaak. Leren hoe je met Nederlandse bonen en een eeuwenoud Indonesisch product niet alleen lokale landbouw ondersteunt, maar ook nog eens heel lekker eet met een lage klimaatafdruk.

Dit was weer een weekend vol lekker eten. Maar vooral een weekend zonder zwart-witverhalen van goed of fout. Het was een zoektocht langs alle tinten grijs, langs verhalen en perspectieven. Soms keek ik met mijn marketeer-bril, soms met die van de kleindochter van een slager, en soms als ondernemer, foodie of vegan. Om te luisteren, vragen te stellen en perspectieven te wisselen. Want in die nuance zit verbinding. En daar begint verandering.

‍